Trong chương trình học của môn địa lý lớp 10, chúng ta đã được học về các kiến thức liên quan tới biển như: Sóng, thủy triều và dòng biển. Vậy bạn có đang thắc mắc “Dòng biển là gì? Có mấy loại dòng biển chính?”. Hãy cùng sansosanh.com tìm hiểu đáp án qua bài viết sau nhé!
Tóm tắt
Dòng biển là gì?
Dòng biển (Hay còn có tên khác là hải lưu) là sự chuyển động tịnh tiến thành công của nước biển từ nơi này tới nơi khác trong cùng một đại dương trên Trái Đất.
Dòng biển là gì? Hình ảnh dòng biển nóng có màu xanh ngọc tại Huế
Những dòng biển này có khả năng lưu thông trong quãng đường rất xa, thậm chí lên tới hàng nghìn km.
Dòng biển có vai trò vô cùng to lớn và ảnh hưởng tới khí hậu lục địa, đặc biệt là ở khu vực ven biển. Dòng biển còn giúp nhiều sinh vật biển di cư, phân tán tốt hơn, tới nhiều vùng biển khác nhau. Ngoài ra, hải lưu cũng có tác động tới hoàn lưu khí quyển và sự tuần hoàn nước của đại dương.
Dòng biển gây ảnh hưởng tới nhiệt độ của các khu vực ven biển
Ví dụ: Những nơi có dòng biển chảy qua thường tập trung rất nhiều hải sản như: Tôm, cá,... Nhờ vậy, đây là các vựa cá lớn cho ngư dân săn bắt.
Hay dòng biển cũng có liên quan tới hiện tượng Elnino và Lanina, gây ảnh hưởng tới khí hậu nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Quần đảo Hawaii trên biển Thái Bình Dương - một địa danh du lịch nổi tiếng, mặc dù sở hữu khí hậu cận nhiệt đới nhưng do có dòng biển lạnh chảy qua nên nhiệt độ ở nơi đây thấp hơn so với các khu vực khác nằm trong cùng một vĩ độ.
Do đâu mà dòng biển được tạo thành?
Gió chính là nguyên nhân chính khiến cho dòng biển được tạo thành. Trong đó bao gồm: Gió Tín Phong, gió Tây ôn đới, gió Đông vùng cực hay các loại gió mùa,...
Ngoài gió ra thì còn có một số yếu tố khác tạo ra dòng biển đại dương như: Sự chênh lệch nhiệt độ ở các vĩ độ khác nhau hay nồng độ muối hòa tan,...
Có mấy loại dòng biển?
Chính vì nhiệt độ, độ mặn và tỷ trọng giữa các khối nước biển khác nhau mà có sự hình thành các dòng biển khác nhau. Trong đó bao gồm dòng biển nóng và dòng biển lạnh.
Dòng biển nóng là dòng biển chảy từ vùng biển nóng sang vùng biển lạnh nên nhiệt độ của loại dòng biển này cao hơn so với nhiệt độ chung của cả vùng biển.
Ngược lại, dòng biển lạnh là dòng biển chảy từ vùng biển lạnh sang vùng biển nóng nên nền nhiệt của nó thấp hơn so với mặt bằng nhiệt độ nước xung quanh.
Các dòng biển trên thế giới có gì đặc biệt?
Dưới đây là một số quy luật thú vị về dòng biển mà bạn sẽ rất ngạc nhiên khi biết đó:
Hướng đi của dòng biển nóng
Các dòng biển nóng thường có hướng chảy từ hai bên đường Xích Đạo rồi đi về hướng Tây. Nếu không có vật cản thì chúng sẽ giữ nguyên hướng đi như vậy. Nhưng nếu gặp phải lục địa thì dòng biển sẽ chuyển hướng và chảy về cực gần nhất.
Dòng biển nóng chảy tới Bắc Cực khiến cho băng tan và nước biển dâng
Ví dụ: Dòng biển nóng xuất phát ở xích đạo trên khu vực Đại Tây Dương có hướng chảy về hướng Tây. Tuy nhiên sau khi đi về hướng này thì nó gặp phải lục địa Bắc Mỹ, do vậy, dòng biển nóng đã đổi sang hướng Đông Bắc và tiến tới Bắc Cực.
Hướng đi của dòng biển lạnh
Khác với dòng biển nóng, dòng biển lạnh thường xuất phát từ nơi có vĩ độ từ 30 - 40० trên Trái Đất và nằm ở phía Đông của các đại dương như: Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương,... Đích đến của các dòng biển lạnh là Xích Đạo.
Tuy nhiên, tại khu vực Bắc Bán Cầu, dòng biển lạnh không xuất phát từ vĩ độ 40 mà xuất phát từ Bắc Cực, sau đó hướng đến Xích Đạo.
Một vài đặc điểm khác về dòng biển nóng và dòng biển lạnh
Dòng biển nóng và dòng biển lạnh thường đối xứng với nhau qua bờ đại dương. Trường hợp thường thấy nhất là: Dòng biển nóng nằm ở bờ Tây còn dòng biển lạnh nằm ở bờ Đông của đại dương.
Đặc điểm của dòng biển trên khắp thế giới
Tiếp theo, khi dòng biển nóng gặp dòng biển lạnh thì chúng sẽ trở thành một vòng hoàn lưu ở mỗi bán cầu (Hình xoáy tròn).
Tại những nơi có gió mùa thổi thì dòng biển cũng sẽ bị thay đổi theo từng mùa.
Ví dụ: Việt Nam chúng ta là một đất nước điển hình cho khí hậu nhiệt đới gió màu. Vì vậy, vào mùa hè, dòng biển nóng chảy theo hướng Xích Đạo lên phía trên. Còn vào mùa đông, dòng biển lạnh lại xuất hiện thay thế cho dòng biển nóng.
Dòng biển tại Việt Nam vào mùa đông và mùa hè
Đặc điểm cuối cùng của dòng biển là: Tại những nơi có dòng biển nóng chảy qua thì thời tiết sẽ thường mưa nhiều do nước bị bốc hơi mạnh. Còn nơi có dòng biển lạnh chảy qua thì lượng mưa sẽ ít do nước khó bị bốc hơi.
Kết luận
Như vậy là sansosanh.com đã cùng bạn tìm hiểu thông tin về dòng biển là gì? Các loại dòng biển có đặc điểm như thế nào? Hy vọng qua bài viết, các bạn đã hiểu rõ hơn về kiến thức thú vị này và có thể lý giải được một số hiện tượng liên quan tới dòng biển. Hãy theo dõi website để chúng ta tiếp tục đồng hành trên hành trình khám phá tri thức trong những lần sau nhé!
