Lực lượng sản xuất là gì? Lực lượng sản xuất bao gồm những gì?

0
312
luc-luong-san-xuat-la-gi

Lực lượng sản xuất là gì và chúng có vai trò như thế nào đối với xã hội ngày nay? Để tìm ra đáp án cho câu hỏi này, mời bạn đón đọc bài viết cụ thể dưới đây của sansosanh.com!

Cùng tìm hiểu lực lượng sản xuất là gì?

luc-luong-san-xuat-la-gi

Khái niệm thế nào là lực lượng sản xuất?

Lực lượng sản xuất là cụm từ riêng được dùng để chỉ một tổng thể bao gồm các yếu tố cấu thành nên nội dung vật chất, kỹ thuật, công nghệ,… của quá trình sản xuất. Chúng tạo thành năng lực thực tiễn để cải biến thế giới tự nhiên của con người. Lực lượng sản xuất cũng đóng vai trò quan trọng trong phản ánh căn bản trình độ chinh phục giới tự nhiên của loài người.

Lực lượng sản xuất bao gồm những yếu tố nào?

Lực lượng sản xuất gồm những yếu tố nào? Lực lượng sản xuất là sự kết hợp hoàn hảo giữa người lao động với tư liệu sản xuất nhằm tạo ra sức sản xuất và năng lực thực tiễn để làm biến đổi các đối tượng vật chất của giới tự nhiên theo một nhu cầu nhất định của con người và xã hội.

Về  mặt cấu trúc thì lực lượng sản xuất được xem xét trên cả hai phương diện, đó là mặt kinh tế - kỹ thuật (tư liệu sản xuất) và mặt kinh tế - xã hội (người lao động). 

Như vậy, có thể hiểu đơn giản thì lực lượng sản xuất là một hệ thống gồm các yếu tố là người lao động và tư liệu sản xuất cùng với mối quan hệ (phương thức kết hợp) để tạo ra thuộc tính đặc biệt (sức sản xuất) nhằm cải biến giới tự nhiên, sáng tạo ra các của cải vật chất theo mục đích của con người. Đây là sự thể hiện tối cao về năng lực thực tiễn cơ bản nhất, tức năng lực hoạt động sản xuất vật chất của con người.

Tìm hiểu kỹ hơn về những yếu tố cấu thành nên lực lượng sản xuất

Người lao động

Là những con người có tri thức, kinh nghiệm, kỹ năng lao động và năng lực sáng tạo ở 1 mức nhất định trong xuyên suốt quá trình sản xuất của xã hội. Người lao động là chủ thể sáng tạo chính, đồng thời cũng là chủ thể tiêu dùng mọi của cải vật chất được làm nên trong xã hội. Đây là nguồn lực cơ bản, vô tận và vô cùng đặc biệt của sản xuất. Ngày nay, trong nền sản xuất xã hội thì tỷ trọng lao động cơ bắp đang có xu hướng giảm dần, trong đó lao động có trí tuệ và lao động trí tuệ thì lại ngày càng tăng lên.

Tư liệu sản xuất 

Đây là điều kiện vật chất cần thiết để có thể hình thành tổ chức sản xuất, bao gồm các tư liệu lao động và đối tượng lao động. Cụ thể:

- Đối tượng lao động: Đó là những yếu tố vật chất trong sản xuất mà lao động con người sẽ dùng tư liệu lao động để tác động lên nhằm biến đổi chúng sao cho phù hợp nhất với mục đích sử dụng của con người.

- Tư liệu lao động: Là những yếu tố vật chất trong sản xuất mà con người cần dựa vào đó để có thể tác động lên đối tượng lao động nhằm biến đổi đối tượng lao động thành các sản phẩm, đáp ứng đầy đủ yêu cầu sản xuất của con người. 

+ Phương tiện lao động: Thường sẽ là những yếu tố vật chất của sản xuất, cùng với các công cụ lao động mà con người sử dụng để tác động lên đối tượng lao động trong xuyên suốt quá trình sản xuất vật chất.

+ Công cụ lao động: Là những phương tiện vật chất mà con người sẽ trực tiếp sử dụng để có thể tác động vào đối tượng lao động nhằm biến đổi chúng và tạo ra của cải vật chất phục vụ nhu cầu của con người cũng như xã hội.

nhung-yeu-to-cau-thanh-nen-luc-luong-san-xuat

Tư liệu sản xuất cũng có vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất

Các đặc trưng cơ bản của lực lượng sản xuất được thể hiện thế nào?

Mối quan hệ giữa người lao động và công cụ lao động là vô cùng mật thiết

Trong lực lượng sản xuất thì người lao động là nhân tố hàng đầu nắm  giữ vai trò quyết định. Sở dĩ nói như vậy là vì người lao động được coi là chủ thể sáng tạo và sử dụng công cụ lao động. Suy đến cùng thì các tư liệu sản xuất đơn giản cũng là sản phẩm lao động do con người làm nên. Đồng thời giá trị và hiệu quả thực tế của các tư liệu sản xuất này còn phụ thuộc vào trình độ sử dụng của những người lao động. 

Hơn nữa, trong cả quá trình sản xuất, nếu như công cụ lao động bị phung phí và di chuyển dần dần giá trị vào sản phẩm thì người lao động do có sẵn bản chất sáng tạo của mình, trong quá trình lao động họ sẽ không chỉ sáng tạo ra giá trị mới để bù đắp hao phí lao động, mà còn sáng tạo ra những giá trị cốt lõi hơn giá trị đã bỏ ra ban đầu. Vì thế, người lao động là nguồn gốc của mọi sự sáng tạo trong sản xuất vật chất, nguồn gốc cũng như sự phát triển sản xuất.

Cùng với người lao động, công cụ lao động cũng là yếu tố cơ bản, quan trọng và không thể thiếu được. Đặc biệt, trình độ phát triển của công cụ lao động cũng là một nhân tố thiết yếu quyết định năng suất lao động trong xã hội.

Lực lượng sản xuất là kết quả cho năng lực thực tiễn của con người, nhưng bản thân năng lực thực tiễn ấy lại bị quy định bởi những điều kiện khách quan mà trong đó con người đang sống và hoạt động. Chính vì vậy, lực lượng sản xuất luôn luôn có tính khách quan. Tuy nhiên, quá trình phát triển lực lượng sản xuất cũng là kết quả của sự thống nhất biện chứng giữa khách quan với chủ quan.

Sự phát triển của lực lượng sản xuất biểu hiện ở cả tính chất và trình độ

- Tính chất của lực lượng sản xuất sẽ nói lên tính chất cá nhân hoặc tính chất xã hội hoá trong việc người lao động sử dụng tư liệu sản xuất.

- Trình độ của lực lượng sản xuất chính là sự phát triển của người lao động cũng như công cụ lao động. Trình độ của lực lượng sản xuất cũng được thể hiện ở trình độ của các công cụ lao động, trình độ tổ chức lao động xã hội cũng như trình độ ứng dụng khoa học vào quy trình sản xuất. Ngoài ra nó còn là trình độ, kinh nghiệm kỹ năng của người lao động và đặc biệt là trình độ trong việc phân công lao động xã hội.

- Trong thực tế thì tính chất và trình độ phát triển của lực lượng sản xuất là không thể tách rời nhau.

dac-trung-co-ban-cua-luc-luong-san-xuat

Trình độ sản xuất và tính chất sản xuất không thể tách rời

Ví dụ về lực lượng sản xuất

Ví dụ tiêu biểu cho lực lượng sản xuất hiện nay chính là công nghệ Internet, trí tuệ nhân tạo (AI), mạng 4G, 5G, các trang mạng хã hội Facebook, Youtube, Instagram, Twitter,… đã dần làm thaу đổi to lớn rất nhiều mắt khâu trong quá trình ѕản хuất của con người. Những công nghệ hiện đại nàу chính là đặc trưng mang theo tính thời đại cho lực lượng ѕản хuất hiện đại.

Tìm hiểu mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất với quan hệ sản xuất

Mối quan hệ giữa lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất được cho là mối quan hệ thống nhất biện chứng. Trong đó lực lượng sản xuất sẽ quyết định quan hệ sản xuất và quan hệ sản xuất sẽ tác động trở lại lực lượng sản xuất.

Lực lượng sản xuất và quan hệ sản xuất là hai mặt cơ bản cùng tồn tại, là tất yếu của quá trình sản xuất. Cụ thể, lực lượng sản xuất là nội dung vật chất của cả quá trình sản xuất, còn quan hệ sản xuất chính là hình thức kinh tế của quá trình đó. 

Trong đời sống hiện thực ngày nay, không thể có sự kết hợp giữa các nhân tố của quá trình sản xuất nhằm tạo ra năng lực thực tiễn để cải biến các đối tượng vật chất tự nhiên lại không thể diễn ra dưới một trong những hình thức kinh tế nhất định. Ngược lại cũng sẽ không có một quá trình sản xuất nào lại chỉ có quan hệ sản xuất mà không có nội dung của vật chất. Như vậy, quan hệ sản xuất và lực lượng sản xuất sẽ tồn tại trong mối quan hệ thống nhất và quy định qua lại lẫn nhau. 

moi-quan-he-giua-luc-luong-san-xuat-voi-quan-he-san-xuat

Hai yếu tố này có mối quan hệ tác động lẫn nhau

Hy vọng những thông tin mà sansosanh.com vừa cung cấp trên đây đã có thể giúp bạn đọc phần nào hiểu được định nghĩa về lực lượng sản xuất và chúng bao gồm những yếu tố nào. 

 

Theo dõi
Thông báo của
guest
0 Góp ý
Phản hồi nội tuyến
Xem tất cả bình luận