Đất trồng là loại đất quen thuộc đối với chúng ta. Nhưng không phải ai cũng biết đất trồng là gì? Vai trò của đất trồng đối với môi trường sống hiện nay là gì? Đất trồng gồm mấy thành phần chính? Sansosanh.com sẽ giúp bạn trả lời chính xác tất cả các câu hỏi này qua bài viết dưới đây nhé!
Tóm tắt
Đất trồng là gì?
Đất trồng chính là lớp bề mặt tơi xốp của vỏ Trái Đất, nhờ lớp đất này mà thực vật có khả năng sinh sống và sản xuất ra sản phẩm.
Đất trồng được hình thành do quá trình biến đổi của đá dưới các tác động của yếu khí sinh vật, khí hậu và con người. Mỗi loại đất trồng sẽ có một độ phì nhiêu khác nhau do sự cải tạo, canh tác của con người và các yếu tố tự nhiên tạo nên.
Đất trồng có vai trò gì?
Đối với những quốc gia có ngành nông nghiệp phát triển, đất trồng giữ một vai trò vô cùng quan trọng. Đất chính là môi trường cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho cây. Nhờ đó cây có thể sinh sôi, phát triển và tạo ra các giá trị vô cùng hữu ích. Đồng thời, nhờ có đất mà các loại cây có thể đứng vững, không bị đổ.
Đất trồng gồm những thành phần nào?
Thành phần của đất trồng bao gồm:
- Phần rắn: Phần này có nhiệm vụ cung cấp chất dinh dưỡng vô cơ và hữu cơ để cây sinh trưởng tốt nhất.
- Phần lỏng: Có nhiệm vụ cung cấp nước, tạo ra độ ẩm thích hợp để cây khỏe mạnh và cho năng suất cao. Đồng thời, nước giúp hòa tan các chất dinh dưỡng để cây có thể hấp thụ hiệu quả nhất.
- Phần khí: Nhiệm vụ cung cấp khí oxy cho cây, tạo điều kiện thuận lợi giúp cây phát triển tốt nhất.
- Theo đó, đất trồng có kết cấu tốt sẽ được cấu tạo bởi: 40% chất rắn (5% mùn), 30% không khí và cuối cùng là 30% nước.
Tính chất chính của đất
- Độ kiềm: Cây trồng có khả năng hấp thụ tốt các chất dinh dưỡng khi đất trồng có độ pH khoảng 5.5 – 7.7
- Độ phì nhiêu: Đây chính là khả năng cung cấp các chất oxy, dinh dưỡng và nước để cây trồng đạt được hiệu suất cao. Nó cũng là yếu tố quan trọng để quyết định năng suất của cây. Cây có độ phì nhiêu càng cao thì mẫu đất đó sẽ càng được đánh giá tốt.
- Thành phần cơ giới: Đây chính là tỉ lệ các hạt limon, cát và sét có trong đất. Thành phần cơ giới sẽ ảnh hưởng nhiều đến khả năng giữ nước và các chất dinh dưỡng của cây trồng.
- Khả năng giữ nước và giữ chất dinh dưỡng: Mẫu đất nào chứa càng nhiều hạt có kích thước nhỏ thì đất đó càng có nhiều mùn. Từ đó mà khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng tốt hơn, từ đó tạo điều kiện giúp cây phát triển khỏe mạnh và cho năng suất cao.
Các loại đất trồng
Người ta chia đất thành 3 loại chính dựa theo thành phần cơ giới của đất, đó là: Đất thịt, đất cát và đất sét. Ngoài ra còn có một số đất có tính chất trung gian của 3 loại đất trên như: đất pha cát, đất thịt nhẹ…
Đất cát
– Đặc điểm: Là đất thô, chứa các hạt cát rời rạc từ mịn tới thô, tạo ra cảm giác sạn khi sờ tay vào.
Thành phần: cát (80 – 100%), mùn (0 – 10%), sét (0 – 10%).
Đất pha cát chứa các hạt cát rời rạc
– Ưu điểm:
- Khả năng thấm nước và thoát nước rất nhanh, có thể tránh được tình trạng cây trồng bị ngập úng.
- Thoáng khí, tạo điều kiện thuận lợi giúp sinh vật đất phát triển.
- Dễ canh tác, cày bừa.
– Nhược điểm:
- Chất dinh dưỡng dễ bị rửa trôi bởi các khe hở lớn.
- Đất cát nghèo mùn, phân giải các chất hữu cơ nhanh chóng.
- Khả năng thay đổi nhiệt độ diễn ra khá nhanh, tạo nên bất lợi cho sự phát triển của cây trồng.
- Khả năng giữ nước kém, rất dễ xảy ra tình trạng khô hạn.
- Đất khi khô bị rời rạc, khi ướt thì bí và dính gây ra rất nhiều bất lợi khi canh tác.
– Loại cây trồng thích hợp:
- Các loại cây có củ như khoai tây, khoai lang, củ cải, cà rốt,…
- Cây dương liễu
- Một số loại rau xanh: Cà chua, xà lách, măng tây, dưa chuột, nha đam, bí ngòi, ngô,…
- Cây ăn quả: Chanh, táo, cam, mãng cầu na, mận, dưa hấu,…
- Một số loại hoa: Chi hoa thiên, sen đá, oải hương…
- Một số loại cây trồng lâu năm: Mai dương, câu điều, trâm bạch, bạch đàn.
Đất sét
– Đặc điểm: Đất sét là loại đất có đặc tính dính và dẻo khi ướt, nhưng khi khô lại thì rất cứng.
Thành phần: cát (0 – 45%), sét (50 – 100%), mùn (0 – 45%).
– Ưu điểm:
- Nhiệt độ đất rất ổn định, ít bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ không khí.
- Khả năng giữ nước của loại đất này rất tốt.
- Chất hữu cơ phân giải trong đất rất chậm nên có thể tích lũy được nhiều chất dinh dưỡng.
- Đất sét hấp thụ dinh dưỡng tốt.
- Khả năng rửa trôi chất dinh dưỡng thấp.
– Nhược điểm:
- Hệ thống thoát nước của đất sét khá thấp nên cây trồng rất dễ rơi vào tình trạng ngập úng.
- Độ thoáng khí thấp.
- Kết cấu hàm lượng sét cao nên cây trồng rất khó hấp thu các chất dinh dưỡng.
- Vào mùa khô, đất sét hay xuất hiện tình trạng nứt nẻ.
- Sẽ tốn rất nhiều công sức làm đất khi đất bị khô.
– Loại cây trồng thích hợp: Các loại cây giữ nước hoặc là cây lấy quả, củ.
Thường dùng trong các ngành chế tạo gạch xây nhà, gốm sứ,…
Đất thịt
Đất thịt phù hợp để trồng nhiều loại cây khác nhau
– Đặc điểm: Là loại đất trung gian giữa đất cát và đất sét nên vô cùng tốt cho sự phát triển của cây trồng.
Thành phần: cát (25 – 50%), mùn (30 – 50%), sét (10 – 30%).
– Ưu điểm:
- Có độ ẩm và nhiệt độ thích hợp, tạo ra điều kiện thuận lợi cho quá trình lý hóa của đất.
- Dễ làm đất, tiết kiệm thời gian và công sức cho người dân.
- Khi được cấp nước đầy đủ, đất mềm, khi nén thành khối thì không bị vỡ vụn.
– Nhược điểm:
- Dễ bị vỡ vụn nếu như độ ẩm trong đất thấp.
- Nếu tưới nước quá nhiều có thể làm cây bị ngập úng.
– Loại cây trồng thích hợp: Đất thịt thích hợp với hầu hết các loại cây trồng:
- Cây gia vị: Chanh, ớt, các loại rau thơm,…
- Rau sạch: Cải thảo, bắp cải, su hào,...
- Cây ăn quả
- Hoa cảnh
- Cây dược liệu chữa bệnh
Khi được trồng trên đất thịt, các loại cây trồng sẽ được cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng, giúp cây phát triển tốt nhất, cho năng suất cao.
Các biện pháp giúp cải tạo đất trồng
Sau một thời gian dài sử dụng, hàm lượng các chất dinh dưỡng trong đất sẽ giảm dần. Chính vì vậy, ta cần phải có biện pháp phù hợp để cải tạo đất.
- Tăng cường mùn đất: Bạn có thể dùng các loại phân bón hữu cơ: phân xanh, phân chuồng,… hoặc sử dụng các sản phẩm phụ của cây trồng để cải thiện đất.
- Trồng luân canh, xen canh các loại cây họ đậu và dùng xác của nó để tăng độ phì nhiêu cho đất.
Luân canh, xen canh để cải tạo lại đất
- Để cải thiện đất hiệu quả bạn cần có chế độ canh tác hợp lý như: cung cấp đủ nguồn nước, làm đất kỹ, bón phân hữu cơ + vô cơ thích hợp, luân canh, xen canh thích hợp,…
- Đối với đất chua, có độ ph cao thì bón thêm vôi; với đất mặn thì bón thạch cao. Điều này nhằm khử độc và tăng cường kết cấu đất.
Đất trồng là một tài nguyên vô cùng quý giá đối với nông nghiệp. Vì vậy, chúng ta cần phải bảo vệ và thực hiện canh tác phù hợp. Hy vọng qua bài viết này bạn đọc đã hiểu rõ đất trồng là gì cùng một số thông tin liên quan đến đất trồng!
Xem thêm :
- Phân bón là gì? Tác dụng của phân bón trong trồng trọt
